Tách phường đông dân, sắp xếp bộ máy, tăng thu nhập, chủ động nhân sự là các giải pháp có thể giúp giảm áp lực cho cán bộ, công chức dưới cơ sở.
Phương án tách phường đông dân để dễ quản lý từng được Sở Nội vụ TP HCM và một số địa phương đề cập. Gần đây ông Nguyễn Minh Nhựt, Chủ tịch UBND quận Bình Tân (có hơn 800.000 dân, đông nhất thành phố), nói dân số ở các phường quá đông, gây áp lực cho cơ quan hành chính trong giải quyết thủ tục, ảnh hưởng người dân. Vì vậy, vừa qua quận có nghiên cứu việc tách phường cũng như chia tách khu phố, giảm áp lực cho cán bộ cơ sở…
Tuy nhiên, bà Đỗ Thanh Huyền, chuyên gia phân tích chính sách công, Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), nói việc tách phường xã là đi ngược xu thế chung cả nước. Cách làm này sẽ làm tăng bộ máy và cán bộ, không đáp ứng yêu cầu tinh giản biên chế. Thay vào đó, thành phố nên sắp xếp cán bộ, công chức có sẵn phù hợp quy mô dân số. Việc này sẽ cân đối được số người phục vụ dân theo từng xã phường mà không ảnh hưởng định mức biên chế hiện có.
Chuyên gia này dẫn chứng, theo số liệu của Sở Nội vụ thành phố, trung bình, mỗi cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách cấp xã tại TP HCM đang phục vụ 950 người dân. Thế nhưng, nếu tính tổng số người làm việc tại cấp xã, ấp, khu phố, tổ dân phố, tổ nhân dân thì tỷ lệ này là 98 người dân trên một cán bộ – ít hơn 9,6 lần.
“Thực tế, bộ máy chính quyền dưới cấp xã của TP HCM vẫn khá cồng kềnh, nhưng số cán bộ, công chức thực sự phục vụ công tác hành chính cho dân thì vẫn thiếu”, bà nói Huyền và cho rằng cấp sát dân nhất như trưởng thôn, tổ trưởng dân phố cần được giao nhiệm vụ, trả lương như một công chức thay vì chỉ chủ yếu tuyên truyền, giám sát như hiện nay. Phương án này sẽ thật sự giảm được công việc cho cấp xã.
Ngoài ra, bà Huyền cũng đề nghị thành phố xem xét giảm cán bộ ở xã phường ít dân, tăng nơi đông dân để cân đối bộ máy. Bởi sự khác nhau giữa quy mô diện tích, dân số so với lượng cán bộ mỗi địa bàn dẫn đến chênh lệch khối lượng công việc. Điều này tạo bất bình đẳng giữa các cán bộ, công chức khi cùng một mức lương nhưng người phục vụ hơn 4.500 dân (xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh), người chỉ phục vụ hơn 43 người (phường An Lợi Đông, TP Thủ Đức).
Tỷ lệ dân trên cán bộ cấp xã và tốc độ tăng dân số TP HCM 7 năm qua